Μισές αλήθειες... περνούν από τις μπάρες διοδίων

Οριστική συμφωνία με τους δύο από τους τέσσερις παραχωρησιούχους δεν έχει ακόμα υπογραφεί παρότι παρουσιάστηκε ως δεδομένη, κάποια από τα «ευεργετικά» μέτρα που εξαγγέλθηκαν... ισχύουν ήδη, ενώ άλλα αφορούν χρονικά μετά τρία χρόνια. 

Η δε «διαπραγμάτευση» για τη συνολική, οριζόντια μείωση των διοδίων σε όλη τη χώρα θα βρεθεί υπό την αίρεση των τραπεζών και της Ε.Ε., αν ποτέ ολοκληρωθεί.

Οι εξαγγελίες που έκανε ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης, τρεις ημέρες πριν από τον Δεκαπενταύγουστο και αφορούσαν αποκλειστικά τις κοινοπραξίες Νέα Οδός και Κεντρική Οδός, έδιναν την εντύπωση ότι επίκεινται σημαντικές αλλαγές. 

«Σήμερα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε συμφωνία αλλαγών για δύο από τις πέντε παραχωρήσεις», ανέφερε, παρουσιάζοντας 8 ενέργειες που περιλαμβάνονται σε αυτήν. Ο κ. Σπίρτζης ανακοίνωσε τη δωρεάν διέλευση από τα πλευρικά διόδια για τους μόνιμους κατοίκους των δήμων Ωρωπού, Θηβαίων και Ορχομενού, την παροχή επιπλέον εκπτώσεων σε όσους χρησιμοποιούν καθημερινά τον αυτοκινητόδρομο Αθηνών - Λαμίας (τμήμα Μεταμόρφωσης - Σκάρφειας) για να μεταβούν στον χώρο εργασίας τους και τη δωρεάν διέλευση στα ΑμεΑ.

Σε δεύτερο επίπεδο, ο κ. Σπίρτζης ανακοίνωσε ότι θα εκπονηθεί άμεσα «μελέτη εφαρμογής πλήρως αναλογικών χρεώσεων (ανά χιλιόμετρο διανυόμενης διαδρομής), η οποία και θα εφαρμοστεί στο τέλος της περιόδου κατασκευών», ενώ θα μετατεθεί η λειτουργία των πλευρικών διοδίων Βαρυμπόμπης και Αγίου Στεφάνου για το τέλος του 2018, με παροχή δωρεάν διέλευσης για τους δημότες Αχαρνών, Κηφισιάς και Διονύσου. Επίσης ότι «ο παραχωρησιούχος θα ανακαλέσει τις ποινικές διώξεις (sic) και τις αγωγικές αξιώσεις κατά των κοινωνικών δικτύων πολιτών και των ανθρώπων που μετείχαν στις κινητοποιήσεις και τα κινήματα».

Τέλος, επανέλαβε την πρόθεσή του για οριζόντια μείωση των διοδίων σε όλο το μήκος των αυτοκινητοδρόμων, σημειώνοντας ότι «για τον λόγο αυτό θα συνταχθεί νέα οικονομοτεχνική μελέτη, θα συμφωνηθεί με τις τράπεζες και θα κατατεθεί προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή».

Οι ανακοινώσεις του, ωστόσο, είχαν μια σειρά από... μισές αλήθειες. Κατ’ αρχήν, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», δεν έχει ακόμα υπογραφεί συμφωνία ανάμεσα στο Δημόσιο και τους δύο παραχωρησιούχους, ώστε οι όροι αυτοί να λάβουν την τελική τους μορφή. Επομένως δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο λ.χ. ότι θα δοθούν δωρεάν διελεύσεις σε όλους τους μόνιμους κατοίκους Ωρωπού, Θηβών και Ορχομενού από όλα τα πλευρικά διόδια, καθώς μεγάλα τμήματα των δήμων αυτών διαθέτουν παραδρόμους. 

Οσον αφορά τα ΑμεΑ, η εξαγγελία είναι κενή περιεχομένου, καθώς η διέλευσή τους γίνεται εδώ και αρκετά χρόνια δωρεάν. Για τις αξιώσεις του παραχωρησιούχου από όσους δεν πλήρωναν διόδια, η ανάκληση των ποινικών διώξεων δεν είναι δυνατή εφόσον ο παραχωρησιούχος... δεν έχει δικαστική εξουσία. Αυτό που πιθανότατα έχει σε πρώτο επίπεδο συμφωνηθεί είναι να αποσυρθούν οι αγωγές και να «χαριστούν» όσα από τα διόδια δεν πληρώθηκαν μέχρι κάποια ημερομηνία.

Ιδιαίτερη σημασία έχει η διατύπωση του κ. Σπίρτζη, όταν αναφερόταν στην αναλογική χρέωση των διοδίων. Από τις αρχικές συμβάσεις παραχώρησης και την αναθεώρησή τους (που έχουν όλες κυρωθεί με νόμο), οι παραχωρησιούχοι δεν έχουν υποχρέωση επιβολής αναλογικής χρέωσης στα διόδια, αλλά υποχρέωση εκπόνησης μελέτης για το κατά πόσον αυτή είναι εφικτή. Γι’ αυτό άλλωστε και ο αναπλ. υπουργός αναφέρθηκε σε «μελέτη εφαρμογής αναλογικών χρεώσεων». Στην πραγματικότητα η αναλογική χρέωση πολύ δύσκολα θα εφαρμοστεί στις εθνικές οδούς: για παράδειγμα, μόνο στο τμήμα Μεταμόρφωσης - Σκάρφειας υπάρχουν περίπου 50 είσοδοι και έξοδοι, επομένως θα απαιτούνταν η δημιουργία ισάριθμων σταθμών διοδίων, κάτι που δύσκολα θα αναλάβει ο παραχωρησιούχος εφόσον δεν υποχρεούται από τη σύμβαση.

Κατά τα λοιπά (όπως έχει αναφέρει η «Κ») αμφίβολο είναι και το αποτέλεσμα της αποκαλούμενης από το υπουργείο διαπραγμάτευσης για οριζόντιες μειώσεις στα διόδια. Το επιχείρημα του κ. Σπίρτζη ότι είναι προς το συμφέρον όλων των πλευρών η αυξομείωση του ύψους των διοδίων, ανάλογα με τη χρήση τους από τους οδηγούς και την οικονομική κατάσταση είναι λογικό. Ωστόσο θα πρέπει να βρεθεί ένα λειτουργικό μοντέλο, το οποίο θα «καθοδηγεί» τον τρόπο μεταβολής. Και, το πιο δύσκολο, να πεισθούν παραχωρησιούχοι, τράπεζες και Ε.Ε. να αναθεωρήσουν εκ νέου τις συμβάσεις που αναθεώρησαν ύστερα από δύο χρόνια διαπραγματεύσεων στο τέλος του 2013. Επομένως δεν θα πρέπει να αναμένεται άμεσα...